een stad op
kindermaat
Manifest voor een stad voor en door kinderen
Ter gelegenheid van de Internationale Dag voor de Rechten van het Kind en 35 jaar Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind, bundelt een coalitie van verenigingen de krachten in een manifest voor een stad op kindermaat. Het is een oproep tot steden die de rechten, het welzijn en de autonomie van kinderen centraal stellen.
​
Bij Walk geloven we dat een stad pas echt leefbaar wordt wanneer ze op kindermaat ontworpen is. Een stad waar kinderen zich vrij en veilig kunnen verplaatsen, kunnen spelen, leren en groeien, is automatisch een gezondere, veiligere en aangenamere stad voor iedereen. Deze visie vraagt om een andere manier van kijken naar stedelijke ruimte, beleid en mobiliteit, vanuit het perspectief van de kleinste inwoners.
​​
Om deze visie kracht bij te zetten organiseerden we op 19 juni 2025 een studiedag over de stad op kindermaat. Beleidsmakers, experts en burgers kwamen er samen om ideeën en ervaringen uit te wisselen. Uit deze ontmoeting is een rapport voortgekomen dat de belangrijkste conclusies en aanbevelingen bundelt om van de stad een plek te maken waar kinderen centraal staan in het beleid.​
​
Ontdek hieronder het manifest en zijn pijlers, die samen een kader vormen om van Brussel (en daarbuiten) een plek te maken waar kinderen — en dus iedereen — zich vrij, veilig en verbonden kunnen bewegen.
1. De vaststelling
« Het was altijd fijn om buiten te kunnen spelen met andere kinderen. Soms gingen we op uitstap, maakten we wandelingen met de ouders, dat waren bijzondere momenten. Mijn mooiste herinneringen spelen zich buiten af. Niet buiten in de tuin van het huis, maar echt buiten. »*
Svetlana mama van twee kinderen van 9 maanden en 4 jaar. (studie RIEPP 2021 « Een mooie herinnering uit mijn jeugd was wanneer we buiten speelden op een omgevallen boom. Met minstens tien kinderen klommen we erop. Erop en eraf. En oooooh! We zongen heel de dag. Samen met al de kinderen uit de buurt. » Julienne mama van twee kinderen van 2 en 5 jaar.*
Kinderen die in een speeltuin vlakbij hun huis spelen, kinderen die zelfstandig naar school gaan zonder dat hun ouders zich zorgen hoeven te maken, tienermeisjes die op weg naar huis gezellig kunnen keuvelen in een park zonder schrik te hoeven hebben lastig gevallen te worden, toegang tot openbare toiletten in plaats van snel achter de struiken, vaker fietsen dan enkel op autoloze zondag … Zo ziet de stad eruit waarvan velen dromen voor hun kinderen. Nochtans is 22% van de Brusselse bevolking jonger is dan 18 jaar. Vandaag slaagt onze hoofdstad er niet in om een gezonde leefomgeving te bieden aan haar jongeren en een plek te zijn die kinderrechten echt respecteert.
« Ik heb drie kinderen, waarvan er eentje nog in de kinderwagen zit. Maar ik heb maar twee handen. Ik probeer hen steeds dicht bij mij te houden. Ik heb continu schrik van auto’s, trams… Op terugweg naar school ben ik zo vermoeid dat ik liever mijn huis op zoek dan langs het park te gaan. »
Fatima, moeder van drie kinderen, Jette.*
Experten zijn duidelijk: kinderen en jongeren brengen steeds minder tijd buiten door. Dit leidt tot schadelijke gevolgen: minder sterke sociale relaties, gezondheidsproblemen door een sedentaire levensstijl en slechte luchtkwali-
teit, meer stress, het niet kunnen inschatten van risico’s, een gebrek aan zelfvertrouwen… Kortweg, het heeft een grote impact op de
lichamelijke en mentale gezondheid.
« Ik heb het gevoel dat ik continu mijn kinderen afrem wanneer ik roep : “Niet weglopen! Blijf dicht bij bij mij!” Het is vermoeiend en onaangenaam.» Camille, moeder van twee kinderen, Sint-Gillis.*
Azam Masoumzadeh
Er zijn verschillende redenen waarom kinderen en jongeren zich meer en meer binnenshuis terugtrekken. Ten eerste is er het gevoel dat de straten onveilig zijn. Het drukke wegverkeer is één van de belangrijkste redenen waarom kinderen minder tijd buiten doorbrengen en minder zelfstandig zijn.
Zeker in dichtbevolkte wijken waar slechts een minderheid van de huishoudens een eigen auto bezit, monopoliseert het gemotoriseerd verkeer de straten ten koste van kinderen. Het is meestal ook in deze buurten dat er een schrijnend gebrek is aan kwalitatieve openbare ruimte, in het bijzonder groene en voor kinderen en gezinnen aantrekkelijke plekken.
De beperkte en ontoereikende openbare ruimte in Brussel brengt heel wat uitdagingen met zich mee en het is een kostelijke last voor de samenleving. De impact laat zich in het bijzonder voelen bij de socio-economisch meest kwetsbare gezinnen. Dit gaat lijnrecht in tegen de rechten van het kind (in het bijzonder artikelen 3, 6, 12, 13, 24 & 31), waarvan België nochtans de Internationale Conventie heeft ondertekend en geratificeerd.
Maar dat hoeft niet zo te zijn. De huidige situatie is niet onoverkomelijk, het is een kwestie van politieke keuzes. Het is de verantwoordelijkheid van de regeringen om de rechten van kinderen en jongeren te waarborgen. We roepen dan ook de kandidaten voor de komende verkiezingen op om hun verantwoordelijkheid te nemen en zich te engageren om concrete maatregelen te nemen op gewestelijk en gemeentelijk niveau.
Kom in actie voor de kinderen en jongeren in onze stad! De stad op kindermaat: garandeer het recht van kinderen op gezondheid,
veiligheid en participatie.
Wij, organisaties uit verschillende sectoren en burgers, roepen de overheid op om in te zetten op:
-
Het verbeteren van de groene en openbare ruimte die vandaag reeds bestaan, deze uit te breiden en aan te passen aan de noden van gezinnen. Geef hierbij prioriteit aan de wijken met de grootste nood en zet in op de oorzaken achter de beperkte aanwezigheid van vrouwen en meisjes in de openbare ruimte.
-
De ontwikkeling van veilige, kwalitatieve en toegankelijke fietsinfrastructuur en voetpaden opdat kinderen en jongeren zich onafhankelijk kunnen verplaatsen te voet of met de fiets.
-
Het aanpakken en terugdringen van dat wat schade kan berokkenen, in het bijzonder de negatieve effecten van gemotoriseerd verkeer en luchtvervuiling. Het betrekken van kinderen en jongeren bij projecten voor de inrichting van de openbare ruimte.
Inzetten op kwalitatieve openbare ruimte is inzetten op het verbeteren van gezondheid, levenskwaliteit en sociale cohesie. De meest kwetsbaren voelen zich veiliger wanneer ze omringd zijn door andere gezinnen, zo ontstaat er een positieve opwaartse spiraal. Een stad op kindermaat heeft voordelen voor het individu, de gemeenschap en de samenleving als geheel. Iedereen is er welkom.
Dat is waarom, wij, organisaties, met het oog op de verkiezingen een manifest voorstellen met een oproep voor een stad die kinderen en jongeren centraal zet. De keuze is simpel voor ons: Investeer in de toekomst van onze kinderen en jongeren door middel van veilige straten die bestand zijn tegen gezondheids- en klimaatuitdagingen.
«Wat hij zo leuk vindt aan fietsen is denk ik dat hij in alle vrijheid buiten kan zijn en in de buitenlucht, zelfstandig op pad kan gaan. Ik zeg dat hij in de tuin moet fietsen, maar dat wil hij niet. Hij wil altijd ver weg, de weg op. Het is de roep om ver weg te gaan, om iets nieuws te ontdekken. » Jullienne, mama van twee kinderen van 2 en 5 jaar.*
​
​
​
*Citaten uit de RIEPP RIEPP 2021.
2. Vijf soorten acties
voor een kindvriendelijke stad
I. Verhoog de kwaliteitsvolle openbare ruimte in alle Brusselse wijken door:
-
Het garanderen van nabijheid en toegankelijkheid van groene ruimtes en speelplekken voor ieder Brussels kind;
-
Het verbinden van speelplekken via een netwerk. Maak gebruik van plekken waar de straten versmallen, verbreed de voetpaden en
vermeerder speelse elementen;
-
Het inzetten op een openbare ruimte die speels is, inclusief voetpaden en pleintjes;
-
Het toepassen van gender mainstreaming in ieder herinrichtingsproject om het gebrek aan aanwezigheid van vrouwen en meisjes te verhelpen.
-
Het voorzien van openbare toiletten die voor iedereen toegankelijk zijn, in het bijzonder voor personen met beperkte mobiliteit en gezinnen. Denk hierbij na over luiertafels en drinkwatervoorzieningen;
-
Het investeren in voorzieningen om kinderen te beschermen tegen regen en zon en voorzie tafels en banken comfortabel voor begeleidende volwassenen;
-
De vergroening en ontharding van de openbare ruimte zodat de stad zich aanpast aan de gevolgen van de hittegolven die op hun beurt het gevolg zijn van klimaatverandering en dus ook opdat kinderen contact hebben met de natuur;
-
Het tijdelijk transformeren van straten in speelplekken voor kinderen. Denk maar aan buurtfeesten, zomer- en speelstraten.
Bram Algoed
​
II. Verminder de blootstelling aan de gevaren van het gemotoriseerd verkeer door:
-
De creatie van verkeersluwe wijken aan te moedigen, door middel van circulatieplannen die in het bijzonder rekening houden met de plekken waar veel kinderen komen;
-
De ontwikkeling van schoolwijken in buurt-en met veel scholen en crèches;
-
Het ondersteunen van schoolvervoerplannen en het ter beschikking stellen van voldoende middelen om ze ook uit te voeren;
-
Het ondersteunen en motiveren van gemeenten om schoolstraten in te richten.
III. Ontwikkel een infrastructuur die het gevoel van veiligheid bevordert door:
-
De creatie, ontwikkeling en heraanleg van voetpaden die voldoende breed, maximaal toegankelijk en vrij van obstakels zijn. Zorg ervoor dat dropzones en parkeermeters zich op straat en niet op het voetpad bevinden en neem maatregelen tegen visgraat- en wildparkeren;
-
Het veilig maken van oversteekplaatsen voor voetgangers in het bijzonder door maximale zichtbaarheid te garanderen. Dit kan door een parkeerverbod op minder dan 5 meter van een oversteekplaats en het garanderen van effectieve openbare verlichting;
-
Het veilig vanmaken schoolomgevingen en andere plekken waar veel kinderen komen (sportcentra, muziekacademies,…). Op lokale wegen kan dat door in te zetten op schoolstraten, voetgangerszones, snelheidsbeperkingen tot 20 km/u en fysieke snelheidsremmende maatregelen, goede zichtbaarheid, voldoende veilige oversteekplaatsen;
-
De ontwikkeling van een coherent en veilig fietsnetwerk voorzien op de diverse soorten fietsen;
-
Tijdens wegenwerken moeten er systematisch alternatieve voetgangers- en fietsroutes worden voorzien, in het bijzonder in (nabijheid van) schoolomgevingen.
​
IV. Trek de kaart van zelfstandige mobiliteit van kinderen door:
-
Het consequent inzetten op lessen en vormingen waarin kinderen het verkeer leren begrijpen om en zich met de fiets en te voet te verplaatsen. Goede voorbeelden hiervan zijn het fiets- en voetgangersbrevet;
-
De creatie van plekken om in alle veiligheid en vrijheid te leren fietsen, steppen, skeeleren, skateboarden,… ;
-
Het bevorderen van de toegang tot en gebruik van fietsen voor alle kinderen. Zet hierbij eveneens in op veilige fietsparkeerplaatsen; Het financieel ondersteunen van jeugdcentra, sportclubs, huiswerkscholen e.a., om de kinderen en jongeren die ze bereiken te ondersteunen in hun mobiliteit. Denk zo bijvoorbeeld aan de organisatie van een fietsbus, het leren gebruiken van het openbaar vervoer,… ;
-
Het toegankelijk maken van openbaar vervoer en groene ruimte voor iedereen, en dus zeker ook voor personen met beperkte mobiliteit, ouders met jonger kinderen en een kinderwagen, zwangere vrouwen,…;
-
Het verhogen van de aanwezigheid van
gemeenschapswachters en aanspreekpunten in de openbare ruimte, in het bijzonder daar waar een gevoel van onveiligheid bestaat. Zorg bovendien voor openbare netheid door te investeren in menselijke middelen;
-
Het versterken van de sociale cohesie in wijken door in te zetten op de aanwezigheid van winkels en diensten in de stad. Lokale winkeliers zijn een referentie voor ouders en hun kinderen. In geval van nood of problemen kunnen kinderen bij hen terecht;
-
Het promoten van een buitenspeeldag op 17 april voor ‘Franstaligen’ naar Nederlandstalig voorbeeld.
Wauter Mannaert
V. Verzeker de participatie van kinderen in besluitvormingsorganen door
-
Het institutionaliseren van de participatie van kinderen in overlegprocessen over stedenbouwkundige projecten in de openbare ruimte. Dat kan bijvoorbeeld door middel van adviesraden met kinderen, een kinderparlement, participatieve workshops. Het mag zich niet beperken tot enkele symbolische projecten maar moet een integraal deel zijn van ieder participatieproces;
-
Het integreren van kinderen en gezinnen in besluitvormingsstructuren op basis van de leeftijd en maturiteit van iedere doelgroep;
-
Het ontwikkelen van een cultuur van kinderrechten.
3. Een zorgwekkende stand van zaken
Brussel is een dynamische en jonge stad: 22% van de bevolking is jonger dan 18 jaar (1). Toch is Brussel vandaag allesbehalve een droomstad voor kinderen en jongeren. Druk gemotoriseerd verkeer brengt risico’s op dodelijke en ernstige aanrijdingen met zich mee en leidt tot luchtvervuiling. In verschillende buurten is er een schrijnend gebrek aan kwaliteitsvolle groene ruimte, een gebrek aan veilige infrastructuur, tekort aan bankjes, verlichting of openbare toiletten. Hierdoor voelen velen zich onveilig... Onze hoofdstad schiet zo op heel wat punten te kort. Door deze tekortkomingen is het voor inwoners weinig uitnodigend om buiten te vertoeven.
Dit blijft niet zonder sociale gevolgen op het dagelijkse leven van kinderen, jongeren en zij die voor hen zorgen (2). Eerst en vooral brengen kinderen en jongeren in België steeds minder tijd buiten door. Daarnaast worden kinderen steeds later zelfstandig, ouders zijn te bang om hen alleen naar buiten te laten gaan. Bovendien blijven veel moeders met baby’s geïsoleerd thuis. Resultaat is de afwezigheid van kinderen en vrouwen in de openbare ruimte. Dit heeft een negatieve impact op de sociale cohesie, het gevoel van verbondenheid met de buurt ontbreekt.
Ook de gevolgen op de gezondheid zijn talrijk en wegen zwaar op de overheidsfinanciën. Kinderen die minder buiten komen hebben een meer sedentaire levensstijl. Overgewicht en obesitas bij kinderen nemen toe, een ernstig gevaar voor de toekomstige lichamelijke gezondheid van deze kinderen (diabetes type II, hoge bloeddruk, vroegtijdige morbiditeit, ….) Daarenboven hebben talrijke studies reeds aangetoond hoe het gemotoriseerd verkeer een bron van geluidsoverlast, luchtvervuiling en ongevallen is en de de gezondheid van kinderen verder schade berokkent (3). Zo leidt luchtvervuiling tot het ontstaan of verergeren van aandoeningen als allergieën, astma en eczeem. Het isolement van jonge moeders verhoogt het risico op een postnatale depressie.
​
De individuele, collectieve en maatschappelijke voordelen van een kwalitatieve openbare ruimte
​
Het is essentieel voor kinderen om buiten te kunnen spelen. Studies zoals deze van RIEPP (4) (centrum voor onderzoek en innovatie met betrekking tot kinderen, ouders en professionals) geven aan dat kinderen die veel tijd buiten spenderen voordelen ondervinden in vergelijking met hun leeftijdsgenoten die dat niet doen. Om te beginnen zijn ze in een betere lichamelijke conditie. Ze gaan hiermee in tegen de heersende tendens waarbij een sedentaire levensstijl en overmatig schermgebruik steeds meer terrein winnen onder kinderen en jongeren (5). Daarnaast leren kinderen terwijl ze buiten spelen sociale vaardigheden. Buiten is er bovendien de mogelijkheid om stoom af te blazen en te spelen. Dit draagt allemaal bij tot een betere geestelijke gezondheid en de ontwikkeling van fijne en grove motorische vaardigheden.
De grotere aanwezigheid van kinderen in de openbare ruimte heeft een positieve impact op de gehele samenleving. In het bijzonder op vrouwen, zij dragen nog steeds de grootste last van het ouderschap. De aanwezigheid van kinderen en jongeren in de openbare ruimte vermindert het gevoel van onveiligheid en moedigt vrouwen en andere kwetsbare groepen aan om buiten te vertoeven. Het is een positieve spiraal: meer kinderen leidt tot meer leven op straat, hierdoor neemt het onveiligheidsgevoel af en is de openbare ruimte steeds meer toegankelijk voor iedereen. De toename van groene ruimten en tijdelijke zones op kindermaat zoals de speel- en zomerstraten zijn bevorderlijk voor de sociale cohesie. Ontmoeting leidt tot de ontwikkeling van relaties, het stimuleert wederzijdse hulp tussen generaties en buren aan.
​
(1) bisa.brussels/cijfers/kerncijfers-van-het-gewest.
(2) Zie voornamelijk het onderzoek Kind & Samenleving, k-s.be/spelen-en-
vrije-tijd/spelen/het-grotebuitenspeelonderzoek en de campagne loslopend-kind.org of de ONE-campagne “C’est dehors que ça se passe”.
(3) Het wegverkeer stoot 29% van de zeer fijne deeltjes (PM2,5) uit en is verantwoordelijk voor 63% van de regionale uitstoot van stikstofoxiden (NOx). De meest recente wetenschappelijke kennis over dit onderwerp, overgenomen door de WHO, laat zien hoe gevoelig kinderen zijn voor deze gevaren, vooral kinderen uit achterstandswijken. Zij worden fysiek meer blootgesteld aan luchtvervuiling dan volwassenen omdat ze twee keer zo snel ademen, vaak door de mond, waardoor ze meer vervuilende stoffen opnemen. Ze leven ook dichter bij de grond, waar bepaalde verontreinigende stoffen maximale concentraties bereiken. Luchtvervuiling draagt niet alleen bij aan aandoeningen van de lucht-
wegen, maar is ook verantwoordelijk voor 930 vroegtijdige sterfgevallen per jaar, voor alle leeftijden samen.
(4) “De plaats van kinderen en vrouwen in openbare buitenruimten. Deel 2: voordelen en uitdagingen”, Joëlle Mottint, RIEPP Analyse nr. 2/2021.
(5) « Results From Belgium’s 2016 Report Card on Physical Activity for Children and Youth », Journal of Physical Activity and Health, Anne I. Wijtzes et al., vol 13, n°2, 2016.
Voor een drastische en rechtvaardige herverdeling van de openbare ruimte
​
​
Niet alle gezinnen kunnen gebruik maken van de openbare ruimte, ze is ongelijk verdeeld. Dit vergroot sociale ongelijkheden. Voor heel wat Brusselse gezinnen zijn kwaliteitsvolle groene ruimten immers moeilijk bereikbaar. Er is een scherp contrast tussen gemeenten uit de welgesteldere rand als Watermaal-Bosvoorde en Sint-Pieters-Woluwe en de zogenaamde ‘arme halve maan’ van de hoofdstad (6) in het gebied dat zich uitstrekt van het noorden (Sint-Joost-ten-Node), via het westen (Anderlecht, Molenbeek) tot het zuiden (Sint-Gillis) van de Vijfhoek.
​
Bewoners van deze ‘halve maan’ worden geconfronteerd met nefaste sociale aspecten en omgevingsfactoren die schadelijk zijn voor een goede mentale en fysieke gezondheid. Dit zijn especten zoals een hoge bevolkingsdichtheid, kleinere woningen zonder tuin of balkon,
hogere concentraties in luchtvervuiling, onveiligheid gelinkt aan drugshandel, een hoog aantal gevaarlijke kruispunten, een gebrek aan groene ruimten en dus een zeer hoge mate van verharding. Die ongelijkheid werd des te meer zichtbaar tijdens de lockdown wanneer veel kinderen niet naar buiten konden, of tijdens hittegolven, wanneer door het effect van hitte-eilanden de temp-eratuur in het centrum hoger ligt dan in de rand (7).
Daarbij komt nog de ongelijke verdeling van de straten tussen de verschillende soorten weggebruikers. In sommige wijken, zoals Sint-Joost en Sint-Gillis, monopoliseert het gemotoriseerd verkeer 60-70% van de openbare ruimte terwijl maar een minderheid van de huishoudens (30 %) een eigen auto bezit. De enige manier om kinderen “meer ruimte te geven” in deze dichtbevolkte stedelijke gebieden is om de openbare ruimte - voetpaden, schoolomgevingen, pleinen en zelfs een deel van het wegennet - terug te winnen en ze te transformeren in speelplekken en groene ruimten (8).
Kinderen en auto’s zijn in rechtstreekse concurrentie voor de beperkte openbare ruimte. Het is geen toeval dat we vooral kinderen op straat zien spelen en fietsen op Autoloze Zondag. Op die dag transformeert Brussel en staan kinderen en jongeren centraal. De plaats van kinderen in de stad kunnen we niet los zien van het gemotoriseerd verkeer, zo stelt RIEPP terecht: “Het wegverkeer is één van de belangrijkste redenen waarom kinderen minder tijd buiten doorbrengen en hun zelfstandigheid verliezen (9).”
Maar er bestaan wel degelijk oplossingen, nl.: het STOP-principe, de 15 minuten stad, de kindvriendelijke stad, ...(10). Ze vertrekken allen
vanuit éénzelfde doel: ervoor zorgen dat elk kind toegang heeft tot gezonde en veilige straten, aangepast aan de behoeften van iedere leeftijd. Vanaf [1] [2] 10 jaar moet ieder kind in alle veiligheid te voet of met de fiets, zelfstandig of in groep, naar school of naschoolse activiteit kunnen gaan, een vriendje bezoeken, naar de winkel op de hoek kunnen gaan. De autonomie van kinderen is van generatie op generatie afgenomen. Wij roepen de overheid op om dit terug te draaien en onze kinderen en jongeren de leefomgeving te bieden waar ze recht op hebben.​
​
(6) De ‘arme halve maan’ van Brussel verwijst naar de Kanaalzone en de gebieden rond de Brusselse binnenring.
(7) Anne-Françoise Dusart, “L’investissement des espaces extérieurs, caisse de résonance des inégalités sociales à Bruxelles”, Les cahiers de l’Observatoire de l’enfant, #38, 2020. Zie ook Joëlle Mottint, “Sortir ou ne pas sortir durant le confinement ? Le vécu des familles en situation de précarité à Bruxelles”, RIEPP studie nr. 1 /2020.
(8) Zie bijvoorbeeld de architectuurpraktijk van de jaren 1950 in Amsterdam.
Lianne Verstrate & Lia Karsten, ‘The Creation of Play Spaces in Twentieth-century Amsterdam: From an Intervention of Civil Actors to a Public Policy’, Landschapsonderzoek, 36:1, 85-109, 2011.
(9) Paquot, T. (2005) ; Les enfants dans la ville, in diversité ville école intégration, 141, 59-63.
(10) Het STOP-principe vereist dat bij elke nieuwe herinrichting van de openbare ruimte in de stad voetgangers, fietsers en openbaar vervoer op de eerste plaats komen, en privévoertuigen op de laatste plaats. De kwartierstad stelt voor dat diensten voor alle essentiële behoeften binnen 15 minuten lopen bereikbaar moeten zijn. De “kindvriendelijke stad” is een concept dat wordt gepromoot door UNICEF en waarin wordt opgeroepen om steden aan te passen aan de behoeften van kinderen.
De stad op kindermaat: garandeer het recht van kinderen op gezondheid, veiligheid en participatie
De klimaatnoodtoestand heeft de kwestie van de rechten van kinderen en toekomstige generaties meer dan ooit op de agenda gezet. Als Brussel geen geschikte plek is voor kinderen om te wonen, dan is dat ook omdat kinderen en jongeren geen inspraak hebben in de beslissingen die de stad vormgeeft. Nochtans zijn kinderen en jongeren de drijvende kracht achter verandering en zijn ze het best geplaatst om duurzame oplossingen te vinden voor hun eigen toekomst. De participatie van kinderen en jongeren in de besluitvorming mag niet langer enkel symbolisch zijn maar moet geïnstitutionaliseerd worden.
Ter herinnering: kinderen en jongeren hebben recht op een gezonde, propere en duurzame leefomgeving11. In het bijzonder volgende vier artikelen uit het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind zijn hier van belang, nl.:
-
Elk kind heeft recht op de best mogelijke gezondheid en het recht op gezondheidszorg. (artikel 24);
-
Kinderen hebben recht op vrije tijd, recht op spelen en recht op meedoen aan culturele of artistieke activiteiten. (artikel 31);
-
Ieder kind heeft het recht op leven en ontwikkeling (artikel 6);
-
Ieder kind heeft het recht zijn mening te geven over zaken die hem/haar aangaan en moet toegang hebben tot informatie die hem kan helpen zijn mening te vormen. Die mening moet serieus genomen worden. (artikel 12 & 13) (12).
Het is de verantwoordelijkheid van de regeringen om de rechten van kinderen en jongeren te waarborgen. Een stad moet niet enkel een plek zijn die deze rechten respecteert, maar belichaamt ze ook in de manier waarop de overheden plannen en bouwen (13). We roepen de kandidaten voor de komende verkiezingen op om hun verantwoordelijkheid te nemen en zich te engageren om concrete maatregelen te nemen op gewestelijk en gemeentelijk niveau. Kom in actie voor de kinderen en jongeren in onze stad!
​
Pieter Fannes
In een tijd waarin de gevolgen van sociale ongelijkheid toenemen en steeds meer zichtbaar worden in de openbare ruimte, er een sterke toename is van dakloosheid en onveiligheid gelinkt aan drugshandel, is het dringender dan ooit om te investeren in kwalitatieve openbare ruimtes. Want de openbare ruimte is hét gemeenschappelijk goed bij uitstek, ze is de weerspiegeling van ons sociaal pact en ons ideaal van gelijkheid. De openbare ruimte verwaarlozen staat gelijk aan kinderen uit kansarme gezinnen veroordelen tot een slechtere gezondheid, met structurele gevolgen voor de rest van hun leven.
​
(12) Zie “Algemene Bevinding n°26” (Observation Générale) van het Kinderrechtencomité van de Verenigde Naties, de officiële interpretatie uit het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) van de Verenigde Naties betreffende het leefmilieu, met een focus op de klimaatverandering.
(12) Rapport “La CODE” , « Le Vent du Changement : Le pouvoir des enfants dans la crise écologique », december 2023, p.10-11.
(13) Paragraaf 71 van Observation Générale #26: “Staten moeten proactieve, specifieke en gerichte maatregelen nemen om het volledige en effectieve genot van de rechten van kinderen met betrekking tot het milieu te garanderen, inclusief hun recht op een gezond milieu, inclusief de ontwikkeling van wetten, beleid, strategieën of plannen gebaseerd op wetenschappelijk bewijs en consistent met relevante internationale richtlijnen over milieugezondheid en veiligheid, en zich onthouden van regressieve maatregelen die de bescherming van kinderen verminderen”.
