Waarom Walk niet (rechtstreeks) het verbod op fietsen in de voetgangerszone in 2026 steunt

Het kan misschien verrassend lijken dat een vereniging die wandelen in de stad verdedigt, niet pleit voor een volledige ban op fietsen en steps in de voetgangerszone. Het gedrag van sommige gebruikers heeft inderdaad tot spanningen geleid. Te snel rijden in een ruimte die bedoeld is om te flaneren, zorgt ervoor dat voetgangers zich onveilig voelen en kan angst of irritatie opwekken. Dat gevoel is legitiem en mag niet worden geminimaliseerd. De voetgangerszone heeft alleen zin als iedereen er veilig kan bewegen, op het ritme van de stap.

Maar wanneer we de verkeersveiligheidsgegevens bekijken, ontstaat een genuanceerder beeld. Conflicten tussen voetgangers en fietsers, hoe vervelend ook, leiden zelden tot zware verwondingen. Botsingen met auto’s veroorzaken daarentegen het grootste deel van de zwaargewonden en dodelijke slachtoffers. Daarom proberen veel steden vandaag te vermijden dat fietsers worden teruggestuurd naar wegen met veel autoverkeer. Het gaat niet om het bevoordelen van één vervoerswijze, maar om het verminderen van blootstelling aan de grootste risico’s.

Het voorgestelde alternatieve traject voor fietsers loopt via de Van Arteveldestraat, de Vissersstraat en de Zwarte Lievevrouwpandgang. Deze straten zijn vandaag verzadigd, lawaaierig, moeilijk over te steken en gekenmerkt door te hoge snelheden. Fietsers daarheen sturen zonder beschermende infrastructuur zou hun kwetsbaarheid vergroten. Zolang deze routes geen voldoende veiligheidsniveau bieden, vreest Walk dat een verbod vooral het gevaar zou verplaatsen in plaats van verminderen. Voetgangers beschermen door fietsers aan grotere risico’s bloot te stellen past niet binnen een coherente visie op verkeersveiligheid.

We mogen ook niet vergeten dat de as Dansaert Orts en de verbinding tussen de Vlaamsesteenweg en de Kiekenmarkt zeer grote voetgangersstromen aantrekken. Een sterke vermindering van het autoverkeer op deze kruispunten zou voordelig zijn voor zowel voetgangers als fietsers, en zou helpen om een echt netwerk van actieve mobiliteit rond de voetgangerszone te creëren. Die bredere transformatie geeft pas echt betekenis aan toekomstige regulering, en moet worden opgebouwd in dialoog tussen fietsverenigingen, voetgangersorganisaties en de Stad Brussel.

In essentie steunt de positie van Walk op één eenvoudige gedachte: veiligheid verbeteren betekent niet vervoersmodi tegen elkaar uitspelen, maar risico’s verminderen waar ze het hoogst zijn. De voetgangerszone moet een rustige plek zijn, en dat wordt ze pas wanneer het hele centrum veilige en aangename alternatieven biedt voor iedereen. Een stad waar iedereen zich veilig voelt, ongeacht de manier van verplaatsen, is altijd een stad die beter ademt.

Voor wie verder wil lezen of inspiratie zoekt:

• raadpleeg zeker de Franstalige infobrief van CEREMA, Prévenir et résoudre les tensions entre piétons et cyclistes.

• lees de open brief van de Fietsersbond die wij mee ondertekenden